Thứ Tư, 07/05/2025
Thời gian qua tội phạm ma túy diễn biến phức tạp, trong đó hành vi “Tàng trữ trái phép chất ma túy”, “Mua bán trái phép chất ma túy”, “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” và “Chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy” xảy ra tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn Thành phố, như quán bar, vũ trường, nhà hàng karaoke và các cơ sở lưu trú (khách sạn, nhà nghỉ, phòng cho thuê, căn hộ cho thuê) phát hiện ngày càng nhiều, năm sau tăng hơn năm trước cả về số vụ, cả về tính chất và mức độ nguy hiểm; người phạm tội ngày càng trẻ hóa (có cả học sinh, sinh viên) và người thực hiện hành vi phạm tội đa dạng (có cả cán bộ, công chức, chiến sĩ trong lực lượng Công an), làm ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, là nguyên nhân gây ra các tội phạm xâm phạm về tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác; tội phạm xâm phạm về trật tự quản lý hành chính và các tội phạm xâm phạm về trật tự xã hội khác, gây tâm lý lo lắng trong nhân dân, ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế, xã hội của Thành phố.
Trước tình hình trên, qua công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải quyết các vụ án ma túy, Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành kiến nghị Chủ tịch UBND Thành phố áp dụng biện pháp phòng ngừa tội phạm ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.
1. Kiến nghị của VKSND Thành phố đã nêu một số đặc điểm (phương thức, thủ đoạn phạm tội) và nguyên nhân của tội phạm ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn Thành phố:
Một là, có sự móc nối giữa nhân viên, quản lý nhà hàng, chủ cơ sở kinh doanh thực hiện hành vi phạm tội, để thu lợi.
Hai là, chủ cơ sở kinh doanh chỉ đạo nhân viên thực hiện hành vi phạm tội, để thu lợi, nhưng cho người khác đứng tên đăng ký kinh doanh và thuê người quản lý điều hành, nhằm tránh bị phát hiện, xử lý.
Ba là, các đối tượng lựa chọn nhà hàng karaoke, quán bar, vũ trường để thực hiện hành vi phạm tội do nhà hàng karaoke, quán bar, vũ trường dễ thuê, các địa điểm này đã có sẵn phòng cách âm, thiết bị âm nhạc, thiết bị chiếu sáng và tránh bị cơ quan chức năng phát hiện, xử lý.
Về nguyên nhân, các đối tượng bán ma túy lựa chọn cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự làm địa điểm tiêu thụ các chất ma túy, đặc biệt là quán karaoke, quán bar, vũ trường, vì những địa điểm này có lượng khách lớn, ổn định và khó bị phát hiện, xử lý. Một bộ phận dân cư, nhất là nhóm người trẻ tuổi chịu tác động, ảnh hưởng lớn từ lối sống, sinh hoạt không lành mạnh trong cuộc sống hàng ngày, hoặc được đăng tải trên các trang mạng xã hội, nên có xu hướng tụ tập sử dụng các chất ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, đặc biệt là tại quán karaoke, quán bar, vũ trường, để giải trí, để thể hiện bản thân trong các sự kiện như sinh nhật, liên hoan. Trong khi công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy còn lỏng lẻo; chưa rà soát hết, còn nhiều người nghiện, người sử dụng chất ma túy ngoài xã hội. Từ đó, các đối tượng này lôi kéo, tụ tập sử dụng, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.
Một số địa phương có nơi, có lúc công tác tuyên truyền phòng ngừa tội phạm về ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự chưa được coi trọng hoặc chưa thường xuyên, liên tục, còn thiếu tinh thần trách nhiệm trong công tác rà soát nắm tình hình và áp dụng các biện pháp nghiệp vụ để phát hiện vi phạm; công tác kiểm tra, xử lý chủ yếu mang tính chất xử lý vi phạm hành chính, chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe, nên chủ cơ sở kinh doanh không nghiêm túc chấp hành, còn coi nhẹ, buông lỏng quản lý hoặc tiếp tục vi phạm. Một số cán bộ được giao nhiệm vụ quản lý, theo dõi đã bao che vi phạm hoặc thiếu trách nhiệm; hoặc trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội, cũng đã làm cho tội phạm về ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự có xu hướng gia tăng.
2. Để nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa tội phạm về ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã kiến nghị UBND Thành phố chỉ đạo các Sở, Ban, Ngành liên quan của Thành phố Hồ Chí Minh một số nội dung sau:
Thứ nhất, đối với Sở Thông tin và Truyền thông
Chỉ đạo các cơ quan báo chí, truyền thông của Thành phố mở các chuyên mục, điểm tin tuyên truyền đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy nói chung và tội phạm ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự nói riêng với các nội dung, hình thức tuyên truyền sinh động, phù hợp, thu hút đông đảo tầng lớp nhân dân theo dõi.
Định hướng các cơ quan báo chí, truyền thông của Thành phố xây dựng các chương trình, phóng sự, tọa đàm, phim tài liệu, bài viết tuyên truyền về hiểm họa của ma túy, những tấm gương điển hình, mô hình phòng chống ma túy. Qua đó, cung cấp cho khán thính giả, độc giả thông tin toàn diện, phong phú về hậu quả, tác hại của ma túy, kết quả công tác đấu tranh, xử lý, phòng ngừa tội phạm ma túy của các cấp, các ngành, lực lượng chức năng và phương thức, thủ đoạn, hậu quả của tội phạm ma túy, để người dân nâng cao nhận thức, ý thức phòng tránh và kịp thời cung cấp thông tin, tố giác tội phạm ma túy nói chung và tội phạm ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự nói riêng.
Chủ động tìm kiếm, phát hiện, để ngăn chặn vàxử lý các hình ảnh, bài viết có nội dung hướng dẫn, cổ xúy việc tổ chức, sử dụng các chất ma túy, đặc biệt là tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự trên các tài khoản mạng xã hội; kịp thời cung cấp thông tin, dữ liệu điện tử, tài liệu có liên quan để phục vụ công tác điều tra, xử lý tội phạm ma túy theo yêu cầu của Cơ quan điều tra và của các cơ quan chức năng khác; phối hợp tốt với các cơ quan chức năng có liên quan trong công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý, giám sát các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn Thành phố, để góp phần phòng ngừa tội phạm về ma túy.
Thứ hai, đối với Sở Giáo dục và Đào tạo
Chỉ đạo Ban giám hiệu nhà trường, giáo viên phối hợp với cơ quan chức năng tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật kiến thức pháp luật về phòng chống ma túy tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn Thành phố. Xây dựng và hình thành kỹ năng phòng tránh tệ nạn ma túy cho học sinh, sinh viên; chỉ đạo các trường phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức Đoàn, Hội, Đội trong công tác phòng chống ma túy, thi sáng tác các tác phẩm, tiểu phẩm, thi văn nghệ chủ đề phòng chống ma túy trong học sinh, sinh viên.
Triển khai, nhân rộng mô hình phòng chống ma túy có hiệu quả tại các cơ sở giáo dục trên toàn Thành phố, để tuyên truyền sâu rộng về tác hại của ma túy và công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy. Thực hiện tích hợp, lồng ghép nội dung giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy vào các hoạt động giáo dục ở tất cả các bậc học dưới các hình thức, nhằm giáo dục kỹ năng phòng, chống ma túy cho học sinh, sinh viên.
Chủ động phát hiện, ngăn chặn kịp thời các sản phẩm có chứa ma túy và các chất gây nghiện tại các cơ sở giáo dục và các khu vực gần cơ sở giáo dục, trong đó có các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.
Thứ ba, đối với các Sở, Ban, Ngành, Đoàn thể khác của Thành phố, Ủy ban nhân dân các quận, huyện và thành phố Thủ Đức
Phối hợp với cơ quan Công an xây dựng và duy trì hoạt động hệ thống Cổng thông tin điện tử quản lý các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, để thống nhất theo dõi, quản lý, phát hiện vi phạm; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc chấp hành các điều kiện về an ninh, trật tự của các cơ sở kinh doanh có liên quan theo thẩm quyền.
Phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật và tội phạm ma túy trong lĩnh vực quản lý chuyên ngành có liên quan đến các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự của mình quản lý.
Chỉ đạo các cơ quan chức năng tại địa phương thuộc thẩm quyền quản lý thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn về công tác phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn, xử lý tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác liên quan đến hoạt động của cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự tại địa phương, trong đó có tội phạm về ma túy.
Thứ tư, đối với Công an Thành phố
Tham mưu cho Ủy ban nhân dân Thành phố chỉ đạo các đơn vị có liên quan thực hiện hiệu quả các Kế hoạch về phòng, chống và kiểm soát ma túy trên địa bàn; bảo đảm các địa phương có sự chỉ đạo sát sao của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, lực lượng Công an thực hiện vai trò chủ trì, với sự tham gia, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, ban ngành, đoàn thể trong công tác phòng, chống tội phạm ma túy nói chung và tội phạm ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự nói riêng.
Thường xuyên kiểm tra, thanh tra toàn diện việc chấp hành các quy định về an ninh, trật tự đối với cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, để kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm. Thực hiện tốt các chương trình, kế hoạch: Rà soát, thống kê người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy trên địa bàn Thành phố; Tháng hành động phòng, chống ma túy; Ngày quốc tế phòng, chống ma túy; Ngày toàn dân phòng, chống ma túy 26/6 năm 2024 và Chương trình phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên đến năm 2030. Chủ động tham mưu cho Ban Chỉ đạo 138 các cấp lựa chọn, áp dụng các biện pháp đấu tranh, chuyển hóa địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy; phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng Công an cấp xã trong công tác phòng, chống ma túy ở cơ sở, triệt xóa các điểm, tụ điểm mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
Giữ vai trò chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an, các lực lượng chuyên trách (Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Cảnh sát biển …) và các ngành, địa phương trong trao đổi thông tin, phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm ma túy, để tấn công, trấn áp, đấu tranh triệt phá các đường dây, tổ chức tội phạm ma túy trên địa bàn Thành phố.
Chỉ đạo lực lượng Công an các cấp triển khai thực hiện hiệu quả Kế hoạch phối hợp giữa Công an với Sở Giáo dục và đào tạo về tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật phòng, chống ma túy trong các cơ sở giáo dục. Phối hợp các ngành chức năng tổ chức rà soát, thống kê đánh giá chính xác tình hình người nghiện và người sử dụng trái phép chất ma túy, tập trung kéo giảm số người nghiện; lập hồ sơ đưa người nghiện đi cai nghiện bắt buộc, cai nghiện tự nguyện và quản lý người sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng.
Triển khai các phương án, kế hoạch chuyên đề về đấu tranh phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy trên không gian mạng, trong thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên và tại cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. Khai thác tối đa hiệu quả của hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, để phục vụ công tác đấu tranh, xử lý và phòng ngừa tội phạm về ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.
Tổ chức các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm và tệ nạn ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự; kiểm soát, ngăn chặn tình trạng vận chuyển ma túy từ các địa phương trong nước và từ nước ngoài vào Thành phố. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ điều tra, khám phá các vụ án ma túy xảy ra tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, để sớm truy tố và xét xử, góp phần tuyên truyền, giáo dục và răn đe, phòng ngừa chung.
Đinh Quốc Dũng – Phòng 1