Thứ Năm, 26/12/2024
Quản lý về cư trú là một nội dung của quản lý hành chính Nhà nước, vừa phục vụ cho yêu cầu quản lý xã hội, vừa đáp ứng yêu cầu phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và các vi phạm pháp luật khác, nhằm bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Đồng thời, hoạt động quản lý Nhà nước về cư trú còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, như: quyền bầu cử, ứng cử, học tập, việc làm, sở hữu tài sản… Cơ quan quản lý cư trú trực tiếp thực hiện việc đăng ký cư trú công dân bao gồm Công an xã, phường, thị trấn; Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương ở nơi không có đơn vị hành chính cấp xã[1]. Căn cứ khoản 3 Điều 33 Luật cư trú năm 2020 thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm “Xác nhận thông tin về cư trú, thông báo về kết quả thực hiện các thủ tục đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, gia hạn tạm trú, khai báo thông tin, điều chỉnh thông tin về cư trú, tách hộ, khai báo tạm vắng dưới hình thức văn bản, tin nhắn điện tử hoặc hình thức khác theo quy định của Bộ trưởng Bộ Công an”.
Tuy nhiên, qua công tác kiểm sát việc giải quyết vụ án “Tranh chấp ly hôn” giữa nguyên đơn - ông Trần Hồng T và bị đơn - bà Nguyễn Thị H, VKSND Thành phố Hồ Chí Minh nhận thấy Công an phường Hiệp Bình Chánh, thành phố Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh đã vi phạm trong hoạt động quản lý Nhà nước về việc xác nhận tình trạng cư trú của công dân theo quy định tại khoản 3 Điều 33 Luật cư trú năm 2020 và trách nhiệm cung cấp tài liệu, chứng cứ của cơ quan, tổ chức theo quy định tại Điều 7 Bộ luật Tố tụng dân sự (BLTTDS) năm 2015, cụ thể như sau: tại Công văn số 2286/TATPTĐ ngày 28/12/2022 của Tòa án nhân dân (TAND) thành phố Thủ Đức về việc xác minh tình trạng cư trú của bị đơn bà Nguyễn Thị H tại địa chỉ số 10 đường 2, Khu phố 4, phường Hiệp Bình Chánh, thành phố Thủ Đức, Công an phường Hiệp Bình Chánh cho biết “Hiện tại, đương sự H đang cư ngụ tại số 10 đường 2, Khu phố 4, phường Hiệp Bình Chánh, thành phố Thủ Đức”. Trong thời gian chuẩn bị xét xử phúc thẩm, bà H cung cấp văn bản xác nhận của Công an xã Long Đức, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai về việc “bà H thực tế cư trú tại hộ nhà bà Nguyễn Thị Ngụ, Tổ 9 (nay là tổ 9A), Khu 12, xã Long Đức, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai từ ngày 23/10/2022 cho đến hiện tại”. Do có sự mâu thuẫn về thời gian cư trú thực tế của bà H tại hai địa phương (huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai và phường Hiệp Bình Chánh, thành phố Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh) nên ngày 03/5/2024, TAND Thành phố Hồ Chí Minh ban hành Công văn số 1724/TATP-TGĐVNCTN yêu cầu Công an phường Hiệp Bình Chánh, thành phố Thủ Đức xác
[1] Khoản 4 Điều 2 Luật cư trú năm 2020
minh tình trạng cư trú của bà H tại địa chỉ: số 10 đường 2, Khu phố 4, phường Hiệp Bình Chánh, thành phố Thủ Đức, kết quả Công an phường Hiệp Bình Chánh cho biết: “Đương sự Nguyễn Thị H…không thực tế cư trú tại địa chỉ trên từ tháng 5/2022 đến nay.” Như vậy, nội dung trả lời của Công an phường Hiệp Bình Chánh qua hai lần xác minh về cùng một vấn đề nhưng mâu thuẫn với nhau về thời gian cư trú của bà H. Trong khi theo quy định của BLTTDS thì việc xác định địa chỉ nơi cư trú của bị đơn có ý nghĩa trong việc xác định thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo lãnh thổ và việc tống đạt (niêm yết) các văn bản tố tụng của đương sự có hợp lệ hay không? Trong vụ án trên, TAND Thành phố Hồ Chí Minh đã căn cứ kết quả xác minh ngày 03/5/2024, quyết định hủy Bản án sơ thẩm của TAND Thành phố Thủ Đức với lý do “Tòa án cấp sơ thẩm thụ lý là vi phạm về thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ” dẫn đến kéo dài thời gian giải quyết, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của đương sự.
Để phòng ngừa vi phạm pháp luật trong hoạt động quản lý Nhà nước về việc xác nhận tình trạng cư trú của công dân, VKSND Thành phố Hồ Chí Minh đã kiến nghị Trưởng Công an thành phố Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh có biện pháp kiểm tra, xử lý vi phạm, chỉ đạo cán bộ chiến sĩ thực hiện tốt các quy định tại Điều 33 Luật cư trú năm 2020; rút kinh nghiệm trong công tác đăng ký, quản lý cư trú và xác nhận thông tin, tình trạng cư trú của công dân đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của công dân./.
Ngọc Mai - Phòng 9