Thứ Bảy, 23/08/2025
Thực hiện Kế hoạch công tác năm 2025, chiều ngày 16/7/2025, Phòng 9 Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã phối hợp với Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm xét xử phúc thẩm vụ án dân sự về “Tranh chấp hợp đồng thuê nhà, chia thừa kế, hủy hợp đồng tặng cho nhà và hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất” giữa nguyên đơn - bà Hữu Thị Thu Hằng và các bị đơn - ông Nguyễn Thanh Vân, bà Nguyễn Thị Thu Thủy, bà Nguyễn Thanh Vy. Vụ án do Kiểm sát viên Nguyễn Văn Hoàng thực hiện kiểm sát việc tuân theo pháp luật tại phiên tòa.
Toàn cảnh phiên tòa phúc thẩm
Phiên tòa giải quyết tranh chấp hợp đồng thuê nhà tại địa chỉ 300 Bùi Hữu Nghĩa, Phường 2, quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời liên quan đến quyền sở hữu và thừa kế tài sản. Nguyên đơn là bà Hữu Thị Thu Hằng yêu cầu chấm dứt hợp đồng thuê nhà, buộc bị đơn bà Nguyễn Thanh Vy phải thanh toán tiền thuê nhà và cùng những người đang cư trú giao trả lại nhà đất. Tuy nhiên, các bị đơn, bao gồm ông Nguyễn Thanh Vân và bà Nguyễn Thanh Vy cho rằng hợp đồng chuyển nhượng nhà giữa ông Vân và bà Hằng thực chất là hợp đồng giả cách để che đậy việc vay tài sản giữa bà Vy và bà Hằng, đồng thời khẳng định việc ông Vân chuyển nhượng nhà đã bỏ sót các đồng thừa kế của cha mẹ ông là ông Nguyễn Văn Ráng và bà Nguyễn Thị Mỹ. Từ đó, ông Nguyễn Văn Cư, một người con khác của ông Ráng, có các yêu cầu độc lập về việc hủy bỏ hợp đồng tặng cho và chuyển nhượng trước đó, cũng như các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất liên quan, để yêu cầu chia lại di sản thừa kế của cha mẹ ông theo pháp luật, vì cho rằng quyền lợi của các đồng thừa kế đã bị thiệt hại.
Bản án dân sự sơ thẩm số 2559/2024/DS-ST ngày 16/12/2024 của Tòa án nhân dân quận Bình Thạnh tuyên xử: Chấp nhận yêu cầu của bà Hằng và một phần yêu cầu của ông Cư về chia thừa kế di sản của ông Ráng (½ giá trị nhà đất), nhưng không chấp nhận yêu cầu hủy các hợp đồng tặng cho và chuyển nhượng. Bị đơn và nhiều người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đã kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm, trong khi Viện kiểm sát nhân dân quận Bình Thạnh cũng kháng nghị một phần bản án, cho rằng hợp đồng tặng cho nhà đất ban đầu chỉ có hiệu lực một phần.
Các đương sự trình bày ý kiến về kháng cáo, kháng nghị và nội dung vụ án
Luật sư phía nguyên đơn trình bày tại phiên tranh luận
Đây là vụ án dân sự phúc thẩm có tính chất phức tạp với nhiều quan hệ tranh chấp, liên quan đến nhiều đương sự và phát sinh nhiều vấn đề pháp lý cần làm rõ. Do đó, việc Phòng 9 lựa chọn vụ án này để tổ chức phiên toà rút kinh nghiệm là thực hiện theo đúng Hướng dẫn số 32/HD-VKTC ngày 30/11/2018 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao về việc tham gia, tham dự phiên tòa dân sự, hôn nhân gia đình, hành chính, kinh doanh thương mại, lao động rút kinh nghiệm.
Ngay từ khi được phân công giải quyết vụ án, Kiểm sát viên đã chủ động nghiên cứu toàn diện hồ sơ vụ án, đánh giá các tình tiết, chứng cứ liên quan đến các yêu cầu của nguyên đơn và các đương sự khác, đồng thời xây dựng kế hoạch tham gia phiên tòa với sơ đồ tư duy, đề cương câu hỏi và dự thảo phát biểu, đảm bảo thực hiện tốt việc chuẩn bị tham gia phiên toà theo đúng quy định của Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
Kiểm sát viên Nguyễn Văn Hoàng, đại diện VKSND TP.HCM phát biểu tại phiên tòa phúc thẩm về vụ án “Tranh chấp hợp đồng thuê nhà, chia thừa kế, hủy hợp đồng tặng cho nhà và hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất”
Tại phiên tòa, Kiểm sát viên đã kiểm sát chặt chẽ việc tuân theo pháp luật của Hội đồng xét xử và việc chấp hành pháp luật của những người tham gia tố tụng; đặt câu hỏi trọng tâm đến những vấn đề còn vướng mắc của vụ án trên cơ sở yêu cầu của các đương sự. Trên cơ sở nghiên cứu hồ sơ, tài liệu và diễn biến tại phiên tòa, Kiểm sát viên đã phân tích, đánh giá chứng cứ và phát biểu quan điểm, đề nghị Hội đồng xét xử: không chấp nhận kháng cáo của người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan; chấp nhận một phần kháng cáo của bị đơn; chấp nhận một phần kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân quận Bình Thạnh; sửa một phần Bản án dân sự sơ thẩm.
Chủ tọa phiên tòa tuyên bản án phúc thẩm
Sau khi kết thúc phiên tòa, đồng chí Hà Thanh Bình – Phó Trưởng Phòng 9 đã chủ trì cuộc họp rút kinh nghiệm với sự tham dự của các Kiểm sát viên trung cấp Phòng 9. Các đồng chí tham dự phiên họp đã đóng góp ý kiến về quá trình kiểm sát xét xử của Kiểm sát viên, qua đó rút ra bài học kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng công tác kiểm sát giải quyết án dân sự trong thời gian tới. Tất cả các ý kiến tại cuộc họp đều đánh giá cao vai trò của Kiểm sát viên trong quá trình tham gia kiểm sát giải quyết vụ án, Kiểm sát viên có sự đầu tư nghiên cứu kỹ hồ sơ, chuẩn bị dự thảo hỏi, bài phát biểu; đặt câu hỏi dễ hiểu, súc tích, không trùng lặp với câu hỏi của Hội đồng xét xử; thể hiện sự chủ động và linh hoạt trong xử lý các tình huống phát sinh tại phiên tòa.
Thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục lựa chọn và phối hợp với Tòa án cùng cấp để tổ chức có hiệu quả các phiên tòa rút kinh nghiệm nhằm tạo điều kiện cho Kiểm sát viên, Kiểm tra viên làm công tác kiểm sát giải quyết các vụ việc dân sự, hôn nhân gia đình học hỏi, nâng cao được trình độ, kỹ năng nghiên cứu hồ sơ, xử lý các tình huống tại phiên tòa, tích lũy kinh nghiệm trong công tác chuyên môn, nghiệp vụ, đảm bảo thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị được giao, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong tình hình mới./.
Lê Hòa Khánh - Phòng 9